Veelgestelde vragen over de Viewer

De viewer geeft inzage in de milieuverklaringen (ook wel productkaarten genoemd) die zijn gepubliceerd in de Nationale Milieudatabase (NMD). De NMD bevat milieuverklaringen van bouwproducten, bouwinstallaties en processen, die gebruikt worden om de materiaal gebonden milieuprestatie van bouwwerken in de Nederlandse context eenduidig te kunnen berekenen.

De viewer is te gebruiken door iedereen die geïnteresseerd is in de milieuverklaringen  gepubliceerd in de NMD. De viewer is dan ook vrij toegankelijk op onze website. 
Tijdens de ontwikkeling van de viewer hebben we specifiek rekening gehouden met de wensen van een aantal potentiële gebruikersgroepen, zoals data-eigenaren, opdrachtgevers, LCA-opstellers en adviseurs. Uit deze wensen hebben we een beeld gevormd van het zoekgedrag en de gewenste informatie. 

De Nationale Milieudatabase (NMD) hanteerde voorheen de term "productkaart" om de milieudata van een product te beschrijven. Echter, door ontwikkelingen in de markt is besloten om deze term te vervangen door "milieuverklaring". Deze milieuverklaring in de NMD geeft informatie over de milieu-impact van een product of materiaal zoals de productkaart dat deed. Het gaat dus om een andere benaming, verder is er in de milieudata niets aangepast. De term productkaart zal de komende maanden vervangen worden door milieuverklaring.

Het doel van de viewer is om transparantie in de NMD te vergroten, terwijl de vertrouwelijkheid met betrekking tot de data in acht wordt genomen. De richtlijn hiervoor is het document ‘Gebruiksvoorwaarden invoer en gebruik data’. De viewer maakt het mogelijk voor gebruikers en eigenaren van de data om inzicht te krijgen in welke milieuverklaringen er in de NMD zijn gepubliceerd. Daarnaast is het mogelijk om aan de hand van dit inzicht feedback te leveren op de data, wat de datakwaliteit ten goede kan komen. 

De viewer geeft alle milieuverklaringen weer die in de NMD staan. Dagelijks worden nieuwe updates doorgevoerd, waardoor je dus altijd de meest recente data te zien krijgt. De peildatum wordt gebruikt om de datum van de berekening (en dus de weergegeven data) aan te geven. Dit maakt het mogelijk om berekeningen uitgevoerd in het verleden te kunnen reproduceren.    

Van categorie 1, 2 en 3 milieuverklaringen worden generieke gegevens weergegeven, zoals de toelichting op het product, de functionele eenheid, de levensduur, de eigenaar van de milieuverklaring  en de toepassing van het product (B&U of GWW). 

Bij de productopbouw van de milieuverklaring wordt aangegeven of het om een deel- of totaalproduct gaat. Tevens worden de productonderdelen inzichtelijk gemaakt, inclusief de elementonderdelen die ze afdekken. Voor alle milieuverklaringen wordt de product-MKI getoond, net als nu al in de rekeninstrumenten het geval is. De MKI wordt weergegeven per functionele eenheid en per functionele eenheid per jaar. 

Categorie 3 milieuverklaringen bevatten een downloadbaar LCA-rapport. Hierin worden de aannames en keuzes beschreven die gemaakt zijn tijdens het opstellen van de LCA. Van categorie 3 milieuverklaringen is daarnaast de milieudata in te zien per productonderdeel. Als de betreffende data-eigenaar toestemming heeft gegeven, is de milieudata van categorie 1 en 2 milieuverklaringen ook in te zien. Je kan kiezen om de milieudata in te zien over de gehele levenscyclus, maar het is ook mogelijk om de data per fase of module weer te geven. Sinds 1-1-2021 wordt gewerkt met een nieuwe set milieu-impact categorieën. Omdat nog niet alle milieuverklaringen de nieuwe set bevatten, is er een onderscheid gemaakt tussen de weergave van ‘Set 1’ (volgens EN15804) en ‘Set 2’ (volgens En15804+A2).

De milieuverklaringen en de milieudata die worden weergegeven in de viewer zijn niet te downloaden; de informatie dient primair om een beeld te vormen van hoe de data bij ons in het systeem staat. Het gebruik van data voor het maken van milieuprestatieberekeningen stimuleren wij hiermee niet. Dit heeft te maken met de complexe opbouw van de database en het belang van de juiste interpretatie van de rekenregels. Om te rekenen met de data zijn er de door Stichting NMD gevalideerde rekeninstrumenten beschikbaar. 

Het uitgangspunt van de NMD is een goed ontwerp van een bouwwerk. Op basis van dat ontwerp wordt er een milieuprestatieberekening gemaakt. Er zijn veel aspecten die invloed hebben op de ontwerpkeuzes en die (in)direct invloed hebben op de hoogte van de milieuprestatie. De viewer is dan ook niet geschikt voor het vergelijken van milieuverklaringen. Op het oog vergelijkbare producten zullen,  afhankelijk van hoe het product is toegepast in het bouwwerk,  een verschillende bijdrage hebben aan de milieuprestatie. Met de viewer ontmoedigen wij daarom het maken van een 1-op-1 vergelijkingen tussen milieuverklaringen. 

Ben je geïnteresseerd in het gebruik van de data uit de NMD in een andere toepassing dan de gevalideerde rekeninstrumenten? Op het moment doen wij onderzoek naar deze toekomstige mogelijkheid. wij horen dan ook graag hoe het gebruik van de NMD binnen jouw werk van toegevoegde waarde zou kunnen zijn. Je kan dit doorgeven via ons vragenformulier met als onderwerp als je een bijdrage wilt leveren aan dit onderzoek.

De MKI-score geeft de milieubelasting over de levensloop van een product aan door gewogen scores voor verschillende impact-categorieën en levensfasen op te tellen. Voor meer informatie over deze weging verwijzen we naar sectie 3.6 van de Bepalingsmethode. 

Een negatieve MKI-score kan voortkomen uit één impact-categorie of levensfase, en betekent dus niet automatisch een gunstig milieueffect in alle impactcategorieën of gedurende alle levensfasen. Het is daarom belangrijk om naast de totale MKI-score ook de milieubelasting per categorie en fase te bekijken om ongunstige milieueffecten te identificeren. 

Bij categorie 3 milieuverklaringen kunnen de onderliggende milieubelastingen per impactcategorie en levensfase worden geanalyseerd om een beter begrip te krijgen van waar en hoe de milieubelasting ontstaat. Dit biedt een diepgaander inzicht in de totale milieubelasting. 

Houd er rekening mee dat bij categorie 1 en 2 milieuverklaringen deze analyse niet kan worden uitgevoerd vanwege de vertrouwelijkheid van de onderliggende data. In deze gevallen wordt alleen de totale MKI-score weergegeven. 

De NMD bevat verschillende categorieën milieuverklaringen; categorie 1 data is merkgebonden data in eigendom van fabrikanten en toeleveranciers; categorie 2 data is merkongebonden data (merkloos) in eigendom van groepen van fabrikanten en/of toeleveranciers en branches; en categorie 3 data is merkongebonden data in eigendom van Stichting Nationale Milieudatabase.  Een verschil tussen categorie 3 data en categorie 1 en 2 data is dat voor categorie 3 data altijd de milieudata wordt getoond, terwijl dit voor categorie 1 en 2 alleen na toestemming van de data-eigenaar zal gebeuren. Is dit laatste niet gebeurd dan is de data niet toegankelijk (weergegeven door een slotje in de viewer).  
Daarnaast zullen de milieuverklaringen waarvan de milieudata wel beschikbaar is niet altijd de data over circulariteitsindicatoren bevatten. Ook de nieuwe impact-categorieën (‘Set 2’) zullen niet voor alle kaarten ingevuld zijn.  Dit komt omdat deze informatie pas sinds 1 januari 2021 verplicht is om in te voeren.

Om productkaarten/milieuverklaringen aan te passen moet de LCA-opsteller die de data heeft ingevoerd in de NMD gecontacteerd worden. Deze kan de aanpassing doorvoeren. Vervolgens moet de betreffende reviewer van de productkaart/milieuverklaring de data goedkeuren. De volgende dag wordt de aanpassing doorgevoerd in de NMD en is deze te zien in de viewer.

Een levenscyclus van een product bestaat uit fasen van productie tot en met hergebruik. Indien een fase niet beschouwd is tijdens de levenscyclusanalyse dan is de waarde gelijk aan 0. Het kan ook zijn dat de fase wel beschouwd is, maar de milieu-impact simpelweg 0 is. Ook dan wordt een 0-waarde getoond. Een laatste reden voor een 0-waarde kan zijn dat er sprake is van een categorie 3 milieuverklaring die afkomstig is uit de oude versie van de NMD. In het verleden werd de milieu-impact in module D niet apart berekend waardoor ook dit een 0-waarde oplevert. Stichting NMD is een project gestart om voor deze data alsnog module D te berekenen en te tonen.

Voor de invoer van de milieuverklaringen wordt gebruik gemaakt van data uit de NMD-processendatabase. Doordat deze regelmatig wordt geüpdatet, is het mogelijk dat de MKI-waarde van een milieuverklaring verschilt van de MKI-waarde zoals vermeld in het bijbehorende rapport. Ook kan een verschil in MKI-waarde ontstaan doordat een of meer forfaitaire waarde(n), zoals een verwerkingsscenario einde leven of transportafstand, afwijkt. Als maximale marge hanteren wij een percentage van 5% verschil op MKI-waarde. Indien de afwijking groter is dan wordt dit aan ons gerapporteerd. Als u een verklaring wenst kunt u dit doorgeven via ons vragenformulier.

De datastructuur van de NMD volgt de NL-SfB-systematiek en de RAW-systematiek voor respectievelijk producten van toepassing binnen de B&U en de GWW-sector. Voor de B&U worden productkaarten hierdoor ingedeeld in elementen (zoals bijvoorbeeld ‘23.2 Vloeren; constructief’) en bij de GWW in hoofdstukken (zoals bijvoorbeeld ‘32.0 Wegbebakening’). 

De verschillende elementen beschrijven alle functies die een bouwwerk moet leveren. Bij een MPG-berekening is het belangrijk dat alle verplichte functies van een bouwwerk worden vervult door producten. 

Het is mogelijk dat een product toegepast kan worden in meerdere elementen. In dat geval is het product op meerdere plaatsen terug te vinden in de NMD Viewer. 

Er zijn producten waarvan de experts aangeven dat het product in standaardsituaties net zolang meegaat als het bouwwerk. Een voorbeeld is een betonnen funderingspaal. Verondersteld is dat bij deze producten de levensduurverwachting gelijk is aan die van het bouwwerk, waarin het product is toegepast. Deze producten zijn in de NMD herkenbaar aan door een productlevensduur van 1000 of 999 jaar. De richtlijn die hiervoor gebruikt wordt is de SBR Catalogus (2011). Binnenkort wordt 1000 jaar overal vervangen door 999 jaar, omdat dit getal duidelijk herkenbaar is als afwijkend van logische getallen zoals 100 of 1000 jaar.  De rekenregels maken dat bij de producten met een levensduur van 1000 of 999 jaar de productlevensduur, waarmee gerekend wordt, begrensd is tot de levensduur van het bouwwerk.

Als er vragen of opmerkingen zijn over milieudata van een specifieke milieuverklaring is het mogelijk feedback te leveren via ons vragenformulier. Wilt u meer weten over de NMD en Stichting NMD, kijk dan op onze website.