Circulaire indicatoren bij gebruik van de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken
De "Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken" helpt bouwproducenten bij het verduurzamen van hun processen door circulaire indicatoren te gebruiken. Het richt zich op het verminderen van primaire grondstoffen, bevorderen van hergebruik en recycling, en efficiënt materiaalgebruik. Indicatoren zoals de milieu-impact van secundair materiaal en circulaire efficiëntie bieden inzicht in de circulariteit van bouwproducten. Producenten kunnen zo milieuprestaties verbeteren en profiteren van voordelen zoals belastingaftrek via de MIA/Vamil-regeling. Dit helpt bij de keuze van duurzame materialen.
Richting, invulling en een gelijk speelveld
Om de reductie van primaire grondstoffen te stimuleren, biedt de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken een gedragen kader om zowel de milieu-impact van recycling en hergebruik te bepalen als ook de impact op het grondstofgebruik. Het geeft houvast bij de drie vragen die volgens ‘Nederland circulair in 2050 – Rijksbreed programma Circulaire Economie’bij elk bouwwerk moeten worden gesteld:
- Hoe kan ik het gebruik van bouwmaterialen zoveel mogelijk reduceren? Daarbij moet niet alleen worden gekeken naar de behoefte aan grondstoffen, maar ook naar de mogelijkheden voor hergebruik en transformatie van het bouwwerk zelf
- Hoe kan ik het gebruik van de resterende materiaalbehoefte zo duurzaam mogelijk invullen? Hierbij spelen de inzet van duurzame bouwmaterialen maar ook hergebruik een rol
- Hoe kan ik het gebruik van de dan nog resterende materiaalbehoefte zo efficiënt mogelijk invullen?
De Minister van BZK schrijft voorts in haar kamerbrief van 29 september 2020 dat de Stichting NMD een handreiking voor het werken met indicatoren voor circulariteit zal publiceren. Vanuit de EN15804/A2 en de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken heeft dit in de volgende circulaire indicatoren geresulteerd. In de bijlage 1 is de bepaling van die indicatoren op basis van een LCA-rapport toegelicht
- Milieu-impact secundair materiaal (hergebruik en recycling) in inputstromen
- Milieu-impact van hergebruik in outputstromen
- Percentage secundair materiaal (hergebruik en recycling) in inputstromen
- Circulaire efficiëntie
- Hoeveelheden per afvalstroom
Deze indicatoren zijn ondergeschikt aan de milieuprestatie van een gebouw (MPG) en drukken de mate van hergebruik en recycling uit.
Geen nieuwe data nodig, wel meervoudig gebruik van beschikbare data
De gekozen indicatoren kunnen worden berekend met de LCA-dossiers en data die na 1 januari 2021 zijn aangeleverd voor opname in de NMD. De manier waarop LCA’s zijn opgebouwd laat het toe om de milieukosten of -baten per levensfase (module) te herleiden, of om separaat de afvalstromen te documenteren. De verwerking van de indicatoren is dus vooral een administratieve wijziging. Toch bieden de indicatoren wel een breder inzicht in de circulariteit van producten.
Waarom deze indicatoren?
Deze circulariteitsindicatoren zijn met zorg uit een LCA-rapportage gekozen om producten op een eerlijke manier te kunnen vergelijken op de mate van circulariteit. Ook sluiten de indicatoren goed aan bij bestaande circulariteitsmodellen, zoals de ‘Value Hill’ die het waardebehoud van circulaire strategieën laat zien.
Voorts geven deze indicatoren een verdere invulling van de kernindicatoren ‘bescherming van het milieu’ en bescherming van voorraden’ uit de Leidraad ‘’ Meten van circulariteit – werkafspraken voor een circulaire bouw’ [CB’23, juli 2020].
Extra aftrekmogelijkheid van de fiscale winst via de Regeling MIA/Vamil
In de voorwaarden voor extra aftrekmogelijkheid van de fiscale winst via de Regeling MIA/Vamil is vermeld dat voor ten minste 5 bouwmaterialen inzicht moet worden gegeven in de reductie in de milieudruk door het gebruik van secundaire (hergebruik en recycling in inputstromen) grondstoffen of materialen (indicator 1). Dit kan aan de hand van categorie 1 milieuverklaringen, c.q. merkgebonden producten, in de NMD. De reductie wordt berekend met de formule:
De daarbij gehanteerde formule is gelijk als die in het rapport ‘Handreiking berekening milieu gerelateerde indicatoren circulariteit bouwwerken – voor gebruik bij Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken (Gebouwen en GWW-werken) van Stichting NMD’
Nu kan het zijn dat van een beoogd bouwproduct of bouwwerkinstallatie geen of niet per 1 januari 2021 categorie1 milieuverklaring (hiervoor productkaart) voor opname in de NMD is aangeleverd. De mogelijkheid bestaat om zo’n kaart alsnog te laten opnemen. Een bekend argument is dat de kosten van het laten maken van een LCA-rapport kunnen oplopen. Dit kan voor sommige producenten een belemmering zijn om een LCA-rapport te laten opstellen en te laten opnemen in de NMD. Om deze drempel te verlagen, bestaat de mogelijkheid om de onderzoekskosten voor het opnemen van in het gebouw toegepaste materialen in de NMD als categorie 1 mee te nemen in de kosten die voor MIA/Vamil worden opgevoerd. Alleen gebouweigenaren die de MIA/Vamil willen claimen, kunnen deze kosten opvoeren. Producenten van bouwmaterialen kunnen uiteraard wel deze LCA-kosten doorbelasten aan de gebouweigenaren die van hun materialen gebruik maken om MIA te kunnen claimen.
Dit levert een duidelijke win-win situatie op. Gebouweigenaren hebben zo meer keuzevrijheid in de toe te passen circulaire materialen in hun bouwproject (met een milieuprestatie van het gebouw tot gevolg) en producenten van deze materialen krijgen een grotere exposure door opgenomen te zijn in de NMD en hoeven hiervoor niet alle kosten zelf te dragen.
U kunt de verwijzing naar de kosten voor LCA’s ook terugvinden in de bedrijfsmiddel omschrijvingen voor circulaire gebouwen in hoofdstuk 6 van de Milieulijst 2024.
Inzage in de circulariteitsindicatoren van producten met data in de NMD
De data in de NMD zijn vertrouwelijke gegevens van de producent en niet publiekelijk in te zien. De 1-puntscore van de milieuprestatie en de circulariteitsindicatoren van een product kunnen evenwel met een viewer op de website van de Stichting NMD worden getoond indien die data op basis van aangeleverde data voor opname in de NMD beschikbaar zijn.
Voor producenten is het interessant om te communiceren dat hun product met relevante gegevens in de NMD is opgenomen en dus kan worden gebruikt in de berekening van de milieuprestatie van een gebouw. De productlabels van de NMD kunnen hiervoor gebruikt worden. Vanuit de NMD besteden wij regelmatig aandacht aan producten in onze database op onze LinkedIn pagina en in onze nieuwsbrief.
Veelgestelde vragen Circulair bouwen
Circulair bouwen is een vorm van duurzaam bouwen. Een gebouw is circulair als bij de bouw en het beheer de voorraden in een gesloten kringloop worden gehouden, zonder schadelijke emissies naar lucht, water en bodem. (GPR-software) Bouwmaterialen zijn circulair als ze gemaakt zijn van gerecyclede grondstoffen, herbruikbare onderdelen of het product zelf recyclebaar is).
De MKI/MPG als waarde van de milieuprestatie van bouwwerken geeft op zich geen indicatie over hoe circulair een product is. De MKI/MPG-waarde is een 1-puntscore van de milieuprestatie van een gebouw of GWW-werk. Deze wordt bepaald aan de hand van de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken. Deze waarde geeft dus alleen een indicatie van het effect van de circulaire strategie op de milieuprestatie. De NMD onderzoekt op dit moment of het mogelijk is om aan de hand van een LCA-rapport ook circulariteit getalsmatig naast de MKI/MPG-waarde te kunnen uitdrukken.
De NMD neemt sinds 1 januari 2021 ook data over de onderliggende parameters op in een levenscyclusanalyserapport. Denk daarbij aan:
- materiaalstromen in kg (onder andere materiaal input, secundaire materiaal output, materiaal voor recycling, materiaal voor hergebruik);
- de hoeveelheid hernieuwbare energie die gebruikt is; en
- waterverbruik in de keten.
De NMD houdt nieuwe ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en is aangehaakt bij verschillende onderzoeken in de richting van de circulaire economie en het circulair bouwen.
Gerelateerde nieuwsberichten
