Gevelbranche start een collectief retoursysteem
Vijf gevelbranches hebben de handen ineen geslagen om de gevel tot een circulair product te maken. Met een gezamenlijk actieplan willen zij de ‘circulaire geveleconomie’ realiseren. Het opzetten en inrichten van een collectief retoursysteem voor gevelproducten is de eerste stap naar 2030.
De gevel behoort tot de ‘grote vissen’ van de milieuprestatieberekening. Na de installatiecomponent is de gevel veelal de tweede dominante factor in de MPG-score. Dat duidt erop dat er veel milieuwinst is te halen in de materiaalkeuze wanneer het hergebruik in zijn geheel of in delen toeneemt. Vijf brancheorganisaties in de gevelbouw: de Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche (VMRG), Vereniging Kunststof Gevelelementenindustrie (VKG), Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie (NBvT), Bouwend Nederland Vakgroep Glas en Algemene Branchevereniging Hang- en Sluitwerk (VHS) hebben de handen ineen geslagen en zijn een samenwerking aangegaan om hergebruik van gevelproducten te maximaliseren en waarde vernietiging te minimaliseren. Ook willen de brancheorganisaties een aanzienlijke reductie van de uitstoot van CO2 bewerkstelligen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties zijn door de brancheorganisaties uitgenodigd om samen het ‘Ketenakkoord Circulaire Geveleconomie’ af te sluiten. De circulaire geveleconomie heeft betrekking op industrieel vervaardigde ramen, deuren, puien en vliesgevels van metaal, kunststof en hout, inclusief vlakglas en hang- en sluitwerk.
Wat gebeurt er al?
De gevelbranche streeft naar een circulaire geveleconomie. Maar ondertussen gebeurt er al veel op dit gebied met de verschillende materialen die in de gevelbouw gebruikt worden.
Metaal
Voor metalen gevels geldt dat circulariteit altijd hand in hand gaat met betere milieuprestaties. Bij recycling van metaal is aanzienlijk minder energie nodig. Het recyclen van aluminium kost slechts 5% van de energie die nodig is voor het produceren van aluminium uit bauxiet. Dit levert dus een enorme CO2 reductie op. 95% van het gevelaluminium wordt na gebruik gerecycled. In nieuwe gevels is 55% van het aluminium al van circulaire herkomst. Afgelopen jaren verliet een groot deel van al het post-consumer aluminium Europa (vooral richting Azië) en halveerde het aantal Europese smelterijen. Door het beter sluiten van de kringloop kan het gebruik van gerecyclede en hergebruikte producten in de gevel worden geborgd en verhoogd.
Kunststof
De leden van de VKG (kunststof) zijn verplicht om mee te werken aan de recycleketen van “end of life” producten, ongeacht hun herkomst, in het VKG Recycle systeem. Door de groeiende vraag uit de markt zien wij initiatieven ontstaan richting volledige circulariteit. Zo zijn er nu al 100% gerecyclede kunststof kozijnen beschikbaar. Door verdere efficiency verbetering van de logistiek en inzamel- en scheidingstechnieken zal het percentage gerecycled materiaal toenemen de komende jaren.
Hout
Hout is een hernieuwbare grondstof en komt bij duurzaam bosbeheer uit een onuitputtelijke bron. De toepassing van hout uit duurzaam bosbeheer levert een cruciale bijdrage aan het beheer van bossen en de lokale economie in het land van herkomst. Als klimaatvriendelijke grondstof wordt door de toepassing van houten gevelelementen CO2-emissies voorkomen én omdat hout – kort gezegd – opgeslagen CO2 is, blijft er tevens gedurende de gehele levensduur van het gevelproduct CO2 in de keten opgeslagen. Na vele jaren en in uiteenlopende producten dienst te hebben gedaan, komt deze opgeslagen CO2, na verbranding voor energieproductie, weer vrij. Mede hierdoor hebben houtproducten een eigen dynamiek en een andere hergebruik/recycling noodzaak.
Glas
Vlakglas is een van de meest circulaire bouwproducten. Jaarlijks wordt er door Vlakglas Recycling Nederland (VRN) ruim 80.000 ton vlakglas afval ingezameld, waarvan 99,4% wordt hergebruikt als grondstof voor de productie van nieuw glas. Circa 10.000 ton vlakglasafval wordt niet gescheiden ingezameld. Dit is een voorwaarde om van vlakglasafval weer nieuw vlakglas te maken. De Vakgroep GLAS streeft ernaar om vlakglasafval zo hoogwaardig mogelijk te recyclen.
In dit convenant willen de vijf brancheorganisaties samen met de twee ministeries afspraken vastleggen over de doelstellingen, de ambities en de benodigde activiteiten. In de ‘Roadmap Circulaire Geveleconomie’ beschrijven zij de stappen die tot de verwezenlijking van de circulaire geveleconomie in 2030 moeten leiden. Het gaat niet alleen om acties met betrekking tot de kwaliteit van het product, maar ook over de organisatie rond de toepassing van de producten, de financiële aspecten en het institutionele kader.
Meest in het oog springend is het opzetten en inrichten van een landelijk collectief retoursysteem van gevelproducten. Het ontmantelen en demonteren van gevels en gevelproducten vormt de basis van de kringloop van de circulaire geveleconomie. Voor het opzetten en inrichten van het systeem wordt een aparte organisatie opgericht. De brancheorganisaties, die tot nu toe ieder voor zich invulling gaven aan circulariteit, verwachten dat het opzetten van een gezamenlijk systeem het hergebruik van de gevel op een hoger niveau zal brengen. Daarbij gaat het niet alleen om de logistiek van het retoursysteem. Het opzetten en inrichten van het systeem houdt ook verband met aspecten als losmaakbaarheid, de assemblage, het businessmodel van de gevelproducten, het opzetten van een gevelpaspoort, de standaarddetaillering, etc. De Roadmap legt het verband tussen al de stappen die nodig zijn om de gevel op te nemen in een gesloten kringloop.
Meer informatie is te vinden op de site circulairegeveleconomie.nl
Om de milieueffecten van hergebruikin beschouwing te kunnen nemen bevat de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken diverse ‘verwerkingsscenarioʼs einde leven’ van bouwwerken en de producten die daarin zijn verwerkt. Verwerkingsopties zijn stort, verbranding, recycling (al dan niet na opwerking) en hergebruik. Afhankelijk van het specifieke scenario en de efficiëntie van het recyclingproces komen er meer of minder materialen vrij voor recycling wat kan bijdragen aan de vermindering van de milieu-impact van de bouw. In onderstaand figuur zijn de verschillende verwerkingsscenario’s in relatie tot de Bepalingsmethode geschematiseerd.
