Foto: Eric de Munck, Centrum Hout

Het Nederlandse wegenwet is rijkelijk voorzien van wegportalen die de automobilisten middels elektronische verkeersborden informatie geven over de te volgen route, de snelheid en de files. Deze portalen zijn van bijna allemaal van staal. Vanuit de gedachte om het verbruik van grondstoffen en de uitstoot van CO₂ te verminderen is Rijkswaterstaat al enige jaren met een proef bezig om het gebruik van houten portalen te testen. 

Bij knooppunt Zonzeel zijn drie houten wegportalen over de A16 geplaatst en bij het Kooimeerplein in Alkmaar wordt de snelweg door vier houten portalen overspannen. De portalen zijn van Siberisch lariks en zijn door Stichting Houtresearch (SHR) intensief op hun functioneren en kwaliteitsbehoud gemonitord. De conclusie van SHR is dat de houten wegportalen na 15 jaar en zonder enige onderhoudsbehoefte nog steeds goed functioneren. De houten wegportalen vormen een duurzaam alternatief voor de stalen portalen die iedere 8 tot 12 jaar opnieuw moeten worden gecoat. 

Om de milieubelasting van de biobased wegportalen inzichtelijk te maken heeft Centrum Hout een EPD (Environmental Product Declaration) opgesteld voor een houten wegportaal van gelamineerd lariks voor een overspanning van twee rijstroken en voor een overspanning van drie rijstroken. In 2019 zijn deze EPD’s in de Nationale Milieudatabase ingevoerd, terwijl het ook de bedoeling is ze in DuboCalc op te nemen. In de tussentijd zijn de EPD’s te downloaden via https://houtindegww.nl/.

Foto: Wijma Kampen

In het verlengde van de houten wegportalen is er ook een EPD voor een houten vangrail opgesteld. De houten vangrail heeft uitgebreide impacttests met een personenauto en een bus doorstaan en kunnen op provinciale wegen en rijkswegen worden toegepast. De EPD is opgesteld voor een geleiderail die gemaakt is van Azobé en Angelim Vermelho. De verwachte technische levensduur is 30 jaar. Ook deze EPD is te downloaden via https://houtindegww.nl/.

Daarnaast zijn er EPD’s opgesteld voor opgeklampte (combi-)schotten en dekdelen voor verschillende maten en houtsoorten. Deze EPD’s  en de al eerder opgestelde milieudata voor houten damwanden, kozijnen en deuren en voor houtskeletbouw wanden, vloerelementen en dakelementen zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase. De nieuwste EPD’s voor de grond-, weg- en waterbouw zijn opgesteld in overleg met Centrum Hout en Rijkswaterstaat, als onderdeel van de Verkenning Ketensamenwerking Hout in de GWW.

Meer informatie over de toepassing en de milieu-impact van biobased materialen is te vinden in het rapport Potentie van biobased materialen in de bouw.   

Een overzicht van de vele innovaties in de GWW-sector is te vinden in het rapport Circulaire innovaties in de GWW.

Auteur: Joyce Penninkhof, Probos