In 2022 wil het hotel de deuren voor zijn gasten openen met een MPG-score van 0,442. De MPG-berekening, die in het kader van de Milieu-investeringsaftrek (MIA-regeling) wordt gemaakt, is nog niet definitief. Maar het is steevast de bedoeling van projectontwikkelaar Gerben Kuipers van de Noorderenggroep om de MPG onder de 0,5 te houden. (*) In dit artikel gaan we nader in op de vraag hoe het duurzame ontwerp van het nieuw te bouwen Energiehotel tot stand is gekomen en welke maatregelen voor de lage MPG-score bepalend zijn.

Keukentafel

De gesprekken aan de keukentafel met zijn kinderen, brachten hem ertoe om duurzaamheid als uitgangspunt van het ontwerp te nemen. “Pa, denk nou eerst eens goed na voordat je begint, zeiden mijn kinderen die voor hun werk allemaal bezig zijn met duurzaamheid.” Uit het gesprek met Gerben Kuipers blijkt dat hij zich sowieso met elk detail bezighoudt en over alles nadenkt: “je moet de schoonmaker erbij betrekken, want die weet exact hoelang een bepaalde vloerdekking meegaat en wat de kosten voor onderhoud zijn” en “we hebben een grondwaterpomp laten slaan, want als je een kop koffie van 200 cl verkoopt ben je wel 5 liter aan toiletspoeling kwijt”. Nu het ontwerpproces in de eindfase is geraakt, concludeert de ontwikkelaar dat een MPG-score van onder de 0,5 bereikt kan worden dankzij de keuzes die vooraf zijn gemaakt. “Duurzaamheid moet je niet achteraf erin willen fietsen, dan is het te laat. Van meet af aan, moet je daarmee bezig zijn. Alles hangt met elkaar samen. Als je iets achteraf inbrengt, dan ontwricht je de samenhang. Nu is gebleken dat we negen heipalen hadden kunnen uitsparen. De totale constructie is een stuk lichter dan we vooraf hadden ingeschat. Maar het is nu te laat om het plan om te gooien en is het nu een verbeterpunt voor de volgende keer.”

Projectkenmerken

CLT-hout

Bij de bestudering van de MPG-berekening springt het gebruik van kruislaaghout in het oog. Voor de draagconstructie van vloeren en wanden wordt 22.000 m2 CLT-hout gereserveerd, terwijl 153.000 kg gelamineerd Europees naaldhout uit duurzaam beheerde bossen wordt gebruikt voor de kolommen en de liggers. Verder valt op dat ook de centrale trappen in Europees naaldhout worden uitgevoerd. Beton is zeker wel aanwezig, maar is beperkt tot de fundering en de commerciële plint. Ook voor de betonproducten worden duurzame varianten geselecteerd, zoals de VBI-kanaalplaatvloer Groen.

Het CLT-hout voor de wanden en de vloeren boven de commerciële plint wordt gebruikt voor de productie van houten modules die in een staalskelet worden geplaatst. Onder de naam ‘Houtkern’ ontwikkelde Gerben Kuipers de modules samen met Heko Spanten uit Ede. De geprefabriceerde modules kunnen aan elkaar worden gekoppeld en daardoor is het mogelijk grote ruimten te creëren. “Je moet ze zien als losse bouwstenen. Wij gebruiken ze nu om hotelkamers te maken, maar je kan ze ook gebruiken om woningen, scholen of kantoren te bouwen. Je kan ze als casco aanleveren, maar het is ook mogelijk om de kamers met alle installatie-onderdelen volledig in te richten.”

De Houtkern-modules, die gemaakt zijn van gecertificeerd FSC-hout, vormden de oplossing van de grote vragen waarmee Gerben Kuipers vooraf worstelde. Hij houdt er niet van als de gebruikers van zijn gebouwen de garantieregeling moeten inroepen. Hoe combineer je dan duurzaamheid met een goede bouwkwaliteit die ook nog betaalbaar is? “Hout is duurzaam. Het materiaal is hernieuwbaar en draagt bij aan de CO2-reductie. De bouwtechnische problemen met houtbouw, zoals geluidsoverdracht en de constructieve beperkingen van hoogbouw, hebben we opgelost. Dankzij het staalskelet kunnen we tot 80 meter hoogte bouwen. De modules worden door lucht omsloten en daardoor zijn er geen geluidsproblemen. ”

MIA/Vamil

Om gebruik te kunnen maken van de MIA/VAMIL-regeling dient de MPG-score van het project 0,5 of lager te zijn, is er een webbased materialenpaspoort beschikbaar en zijn minstens vijf bouwmaterialen in de Nationale Milieudatabase als categorie 1-kaart opgenomen. De laatste voorwaarde is vooral bedoeld om de circulariteit van het project te bevorderen. Uit de vijf productkaarten moet namelijk blijken dat de materialen op gewichtsbasis ten minste 50% secundaire grondstoffen bevatten, ofwel dat het herbruikbare bouwmaterialen betreffen waarbij in het eindelevensduurscenario sprake is van ten minste 20% producthergebruik ofwel een combinatie hiervan.

Gerben Kuipers: “Welke productkaarten we gaan gebruiken is nog niet duidelijk. We denken erover om nieuwe LCA’s te ontwikkelen. Dat is een lastig proces en daarom doen we dat samen met de Groene Jongens uit Utrecht en de Hedgehog Company uit Amsterdam. In ieder geval zal de focus op hout liggen. De Houtkern is een modulair systeem. Het betekent dat het demontabel en remontabel is en dat is een belangrijke voorwaarde voor circulariteit. Het staal en het hout kan sowieso gerecycled worden. Maar door de vergaande mate van losmaakbaarheid zijn er ook vele mogelijkheden voor hoogwaardig hergebruik.”

Zo terugkijkend op het ontwikkelingsproces van het Energiehotel, wil Gerben Kuipers niet meer terug naar de oude bouwmethoden. Het modulaire houtbouwsysteem biedt volgens hem alleen maar voordelen. “Met de geprefabriceerde modules kan ik een veel betere bouwkwaliteit leveren, omdat die kwaliteit in de fabriek aanzienlijk beter beheersbaar is dan op de bouwplaats. Als de modulaire producten kant-en-klaar op de bouwplaats worden aangeleverd, kan ik met een veel kleinere bouwplaats toe en verloopt het totale bouwproces sneller. Bouwen met hout is lichter, dus ik heb minder zwaar materieel nodig. Kortom, het moet anders in de bouw. Het bouwproces moet om. Industrieel bouwen is de toekomst en de bouwplaats wordt een assemblageplaats. En dat betekent dat je vooraf goed moet nadenken over je ontwerp, want op de bouwplaats ben je te laat.”

Lees ook Energiehotel deel 1

Milieudatabase.nl wil graag projecten met een lage MPG laten zien. Laat het ons weten als u aan een project werkt of heeft gewerkt met een MPG van 0,5 of lager. U kunt u project aanmelden via mailadres communicatie@milieudatabase.nl

Lees meer: