Regelgeving in Nederland

Net zoals op Europees niveau, zijn ook op nationaal niveau afspraken gemaakt om klimaatverandering tegen te gaan. De bouw is daarin een belangrijke en bepalende sector. De Nederlandse overheid werkt actief aan het stimuleren van duurzaamheid in de bouw en daarnaast wordt dit in toenemende mate beïnvloed door het beleid op het gebied van circulariteit. Hieronder een overzicht van belangrijke beleidsonderwerpen en -velden.

Nederland Circulair in 2050

Deze ambitie is in 2016 geformuleerd in het Rijksbrede Programma Circulaire Economie, getiteld Nederland Circulair in 2050. Deze ambitie is in het Grondstoffenakkoord opgenomen en ondertekend door honderden bedrijven, vakbonden, overheden en vele andere maatschappelijke organisaties.

Er zijn vijf sectoren geselecteerd die prioriteit hebben en waarin veel winst behaald kan worden middels de circulaire economie. Voor elk van deze sectoren is een transitieteam aangesteld bestaande uit vertegenwoordigers van overheid, bedrijfsleven en andere maatschappelijke partijen. De bouw is een van deze gekozen sectoren.

In het uitvoeringsprogramma Circulaire Economie worden de vijf transitieagenda’s naar concrete acties en projecten vertaald voor de periode van 2019 tot en met 2023.

Er liggen twee belangrijke doelen in het vooruitzicht:

Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)

Het besluit bouwwerken leefomgeving is de opvolger van het bouwbesluit 2012 en gebaseerd op de Omgevingswet. Dit besluit stelt regels aan de bouw van nieuwe woningen en utiliteitsgebouwen. Naast voorschriften voor onder andere veiligheid, gezondheid en energiezuinigheid stelt het Bouwbesluit sinds 2012 ook technische voorschriften in met betrekking tot milieu.

Alle onderwerpen in het Bbl moeten worden getoetst met de bouwbesluitberekening. Een van de onderdelen van deze berekening is de MPG-berekening. Er bestaat ook de GPR-berekening waarbij de totale duurzaamheid van een gebouw gemeten wordt. Deze berekening is niet opgenomen in het bouwbesluit, maar een opdrachtgever kan hiernaar vragen.

De wet Kwaliteitsborging, die vanaf 2023 in werking is getreden, moet erop toezien dat afspraken worden nageleefd uit de Bbl en gemaakte afspraken over duurzaamheidsprestaties tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Waarbij de toetsing gebeurt door een onafhankelijke partij in plaats van de gemeente.

Milieuprestatieberekening

De Milieuprestatieberekening (MPG) is een belangrijke maatstaf voor de duurzaamheid van een bouwwerk. Hoe duurzamer het materiaalgebruik, hoe lager de milieuprestatie van het bouwwerk, hoe beter dat is voor het milieu. De MPG-berekening wordt bepaald met de Bepalingsmethode Gebouwen en GWW-werken met toepassing van de actuele versie van de Nationale Milieudatabase (NMD).

Milieuprestatie-eis

Op dit moment geldt een grenswaarde van 0,8 voor woningen en 1,0 voor kantoren van meer dan 100 m2.  

De Milieuprestatie-eis wordt steeds verder aangescherpt zodat in 2050 de kabinetsambitie voor een klimaat neutrale gebouwde omgeving kan worden waargemaakt. Er wordt momenteel onderzocht of de eis voor nieuwe woningen in 2025 naar 0,5 kan.

Het ministerie van BZK en de Stichting NMD onderzoeken ook de manier waarop uitbreiding van de eis naar andere gebruiksfuncties en naar verbouw en transformatie mogelijk gemaakt kan worden.

Via de beleidsagenda wordt ook extra aandacht gegeven aan stimulatie van hernieuwbare (waaronder biobased) materialen, recycling en hergebruik.

Daarnaast wordt nagedacht over het introduceren van een normering voor de CO2-emissie van het materiaalgebruik in gebouwen.

Rol van Stichting Nationale Milieudatabase

Stichting NMD wil hét platform zijn voor de gehele bouwsector als het gaat om het inzichtelijk maken van de milieu-impact in de bouwsector (GWW en B&U). De Bepalingsmethode en de bijhorende databases vormen het instrument om dit in beeld te brengen. Daarnaast werkt de stichting nauw samen met partijen zoals het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) in de uitwerking van nieuw beleid en past eigen beleid hierop aan.

Naast de landelijke kaders en beleid zijn er ook een hoop initiatieven vanuit decentrale overheden, corporaties of organisaties zoals:

Cirkelstad: het platform dat koplopers in de bouw faciliteert.

De City Deal Circulair & Conceptueel Bouwen: binnen dit initiatief werken vijftien steden aan circulaire conceptuele (woning)bouwprojecten waarbij ervaringen worden gedeeld.

Platform CB’23: Dit platform heeft als doel om voor 2023 nationale, bouwsector-brede afspraken op te stellen over circulair bouwen.

Transitieteam Circulaire Bouweconomie: In 2018 is dit team opgestart met vertegenwoordigers van overheden en de bouwsector (B&U en GWW).

Gideon: een initiatief dat de bouwsector probeert in beweging te krijgen middels zelfsturende teams die bestaan uit verschillende mensen, bedrijven en initiatieven.

Green deals

Green Deals zijn concrete initiatieven voor groene groei waarin overheid en samenleving vanaf de start op interactieve wijze samenwerken. Centrale gedachte is dat de overheid initiatieven faciliteert en versnelt door het wegnemen van knelpunten. Knelpunten kunnen liggen op het vlak van wet- en regelgeving, ontbreken van marktprikkels, innovatie en netwerkvorming. De Green Deal aanpak is een instrument binnen het Groene Groei beleid. De overheid biedt Green Deals ondersteuning.

Green Deals die een relatie hebben met de milieuprestatie van gebouwen en GWW-werken zijn:

Terug naar overzicht Regelgeving

Meer lezen? Bekijk hier meer achtergrondartikelen