Tot 2030 wil de Minister maar liefst 900.000 woningen realiseren. Een mooie ambitie, waarbij je je wel afvraagt of er voldoende aandacht blijft voor duurzaamheid. Gelukkig is de Minister daar duidelijk over. Hij stuurt op kwaliteit en heeft daarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staan.

Maar hoe gaan we 900.000 duurzame woningen bouwen? Da’s nog best een uitdaging. Natuurlijk is er aandacht voor energieverbruik. Sinds januari 2021 moeten woningen aan de eisen van Bijna Energie Neutrale Gebouwen (BENG) voldoen. En de Minister noemt ook specifieke maatregelen voor energiebesparing en het gebruik van Gluren bij de buren

Minister de Jonge heeft zijn Nationale Woon- en Bouwagenda naar de Kamer gestuurd. ‘Wonen is een grondrecht’ zegt hij in een toelichting. ‘Een grondrecht dat voor steeds meer mensen onbereikbaar is geworden’. Om dat te doorbreken, moet er gebouwd worden. Tot 2030 wil de Minister maar liefst 900.000 woningen realiseren. Een mooie ambitie, waarbij je je wel afvraagt of er voldoende aandacht blijft voor duurzaamheid. Gelukkig is de Minister daar duidelijk over. Hij stuurt op kwaliteit en heeft daarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staan.

Maar hoe gaan we 900.000 duurzame woningen bouwen? Da’s nog best een uitdaging. Natuurlijk is er aandacht voor energieverbruik. Sinds januari 2021 moeten woningen aan de eisen van Bijna Energie Neutrale Gebouwen (BENG) voldoen. En de Minister noemt ook specifieke maatregelen voor energiebesparing en het gebruik van duurzame energie. Naast energie is er steeds meer aandacht voor materiaalgebruik en milieu in brede zin. Om de duurzaamheid van woningen objectief en onafhankelijk te bepalen, kan de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) worden gebruikt. Met de MPG wordt de milieubelasting over de hele levenscyclus via 19 indicatoren in beeld gebracht. Uiteindelijk worden de milieueffecten samengevat in één getal. Zo kunnen we dus volgen of die 900.000 woningen ook echt duurzaam worden.

En hoe werkt dat in de praktijk? De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er nog best ruimte voor verbetering is. Via het Bouwbesluit wordt geëist dat voor elke omgevingsvergunning voor een nieuwe woning een MPG-berekening wordt aangeleverd. In de praktijk wordt zo’n berekening vaak helemaal aan het einde van het ontwerptraject gemaakt. Dat is jammer want zo span je het paard achter de wagen. Alle ontwerpkeuzes zijn gemaakt en de berekening dient vooral voor de vergunningsaanvraag. Liever zou je zien dat de MPG in het ontwerpproces wordt gehanteerd en een sturende rol heeft bij het zoeken naar de meest duurzame oplossingen. Maar zo werkt het helaas nog niet. Dus we hebben een sterk systeem maar boeken er nog weinig milieuwinst mee!

Dat kan natuurlijk best anders. In ieder geval moet de norm worden aangescherpt. Vorig jaar is de norm voor woningen verlaagd van 1,0 naar 0,8. En de Minister pakt door. Hij wil naar een norm van 0,5 in 2025! Dat is mooi want bij een norm van 0,5 red je het niet meer met een berekening achteraf. Ontwerpers zullen dan aan de bak moeten om tot duurzame plannen te komen. Aanscherping is ook goed nieuws voor de bouwindustrie. Die wil graag innoveren maar in de prijs gedreven bouwsector komen milieu gerichte innovaties maar moeizaam van de grond. Door aanscherping van de norm ontstaat de ruimte om binnen een level playing te vernieuwen.

Maar 2025 is nog ver! Ondertussen kunnen opdrachtgevers in de woningbouw ook zelf iets doen. Mijn advies is om eens te buurten bij collega’s in de GWW. Daar wordt duurzaamheid niet gestuurd via een norm maar gestimuleerd via een gunningscriterium in de aanbesteding. Het effect is verrassend. De focus ligt niet op het halen van een minimale prestatie maar er wordt ontworpen op de best mogelijke milieu performance. Want zo win je een opdracht! Er wordt gewerkt met project specifieke LCA’s, actief geschakeld met toeleveranciers en aannemers en stevig ingezet op innovatie. Dat is hoe het stelsel in mijn ogen zou moeten werken. Al het ingenieursvernuft in ons land moet uit de kast om tot een duurzame gebouwde omgeving te komen. In de GWW valt goed te leren hoe je dat kan aanpakken. Ik hoop dat de opdrachtgevers in de woningbouw wat vaker gluren bij hun buren.