Steeds meer productdatabases voor de bouw; een zegen of een zorg

Stichting NMD heeft dit aspect besproken in de BMNL – Beleidscommissie Milieuprestatieberekeningen Nederland – van 11 november 2021. De BMNL herkent zich in deze vragen en steunt Stichting NMD om samenhang en functietoewijzing van deze databases te bevorderen.

Vooropgesteld wordt dat het een ieder vrij staat een productendatabase te lanceren. Het gevaar schuilt er evenwel in dat dit contraproductief kan uitpakken om de slag naar circulair bouwen te maken. Ongelijksoortige prestatiekenmerken, prestatiekenmerken met een gelijke benaming maar op verschillende wijze bepaald, spannen het paard achter de wagen.

Noodzaak van conformiteit in productdatabases voor de bouw

Stichting NMD hamert op de noodzaak om in methoden, instrumenten, certificaten, databases e.d. de prestaties en kenmerken van bouwproducten en bouwwerkinstallaties te baseren op een gelijke landelijke grondslag. Langs die weg kan men op het gebied van circulaire prestatie in één taal communiceren en wordt begripsverwarring voorkomen. Voorts is het van belang dat er een procedure is beschreven voor onafhankelijke verificatie van aangeleverde data. En dat deze bij opname in een database ook conform is uitgevoerd.
Ook benadrukt de Stichting NMD dat de milieu-impact integraal over alle milieueffectcategorieën moet worden berekend en gecommuniceerd in ten minste de gewogen 1-puntsindicator MPG/MKI. Indien men een reductie specifiek op één milieueffectcategorie wil opvoeren, wordt daarmee transparant en controleerbaar inzichtelijk gemaakt of er dan een afwenteling optreedt naar een andere effectcategorie.

Inzicht in milieu-impact van bouwproducten dient ervoor om te beoordelen of met toepassing van het product aan de gestelde eisen van het bouwwerk kan worden voldaan

De door de producenten aangedragen data voor opname in de NMD bevatten al die milieueffectcategorieën en zijn vertrouwelijk en niet openbaar. De data zijn berekend conform de “Bepalingsmethode milieuprestatieberekeningen bouwwerken” welke is opgenomen in de regelgeving. De data worden enkel afgeschermd gebruikt in de gevalideerde instrumenten voor de berekening van de milieuprestatie van een bouwwerk. Data van bouwproducten dienen er immers voor om te beoordelen of met de toepassing van het product in een bouwwerk ook aan de gestelde eisen van het bouwwerk kan worden voldaan.

Stichting NMD krijgt evenwel steeds meer de vraag hoe inzage kan worden verleend in die data en heeft een vorm gevonden om de gevalideerde data vanuit een productkaart in de NMD geaggregeerd in de vorm van 1-puntsindicatoren te presenteren. Daarvoor is de viewer gelanceerd. De viewer is alleen als informatiebron te gebruiken voor basale keuzes in een vroegtijdig stadium van het ontwerpproces. De viewer heeft geen functie voor productvergelijking.

Divergeren of convergeren van soorten en vormen van productdatabases

In het licht van bovenstaande worstelt de Stichting NMD dan ook met de vraag waarom producenten wel met, al dan niet geverifieerde, milieudata willen worden opgenomen in diverse openbare productdatabases met milieugegevens en die data niet aanleveren voor opname in de NMD. Zij missen dan immers de mogelijkheid om hun data te laten gebruiken in gevalideerde instrumenten voor de berekening van de milieuprestatie van bouwwerken (B&U en GWW).

Stichting NMD onderzoekt een manier om een antwoord op die vraag te krijgen en gaat daar het gesprek over aan met bedrijven en branches. Hiernaast gaat de Stichting NMD met het transitieteam Circulaire Bouweconomie in samenwerking met de ministeries van BZK en I&W in gesprek over de vraag welke plaats de diverse productdatabases hebben bij het inrichten van het basiskamp circulaire bouweconomie 2023.

Jan-Willem Groot
Stichting Nationale Milieudatabase

Vincent Gruis
Voorzitter Transitieteam Circulaire Bouweconomie