Steeds meer data van biobased isolatiemateriaal inblaasstro in de NMD
De vraag naar biobased isolatiematerialen zoals inblaasstro groeit. Reden voor Building Balance om samen met de branche de benodigde data te verzamelen voor opname in de Nationale Milieudatabase. Eerst met categorie 2-data van inblaasstro, inmiddels lopen ook de trajecten voor categorie 1-verklaringen van inblaasstro. We spraken erover met Kristian Maters namens de Vakgroep Strobouw, en projectmanager onderzoek en certificering bij Building Balance Sander Rutten.
Om het bouwen met natuurlijke materialen te stimuleren, bestaat sinds 2023 de Nationale Aanpak Biobased Bouwen. In nauwe samenwerking met de ministeries van LVVN, VRO, EZK en I&W voert Stichting Building Balance deze Nationale Aanpak (NABB) uit.
Building Balance start, stimuleert en ondersteunt lokale, regionale en landelijke ketens van boeren, bouwers en de industrie. Daarnaast zet de stichting zich in om meer vraag te creëren naar biobased materialen en helpt zij de bestaande en nieuwe verwerkende industrie met opschalen.
Certificaten en verklaringen nodig
Belangrijk onderdeel hiervan is zorgen voor de juiste certificaten en verklaringen. Als projectmanager onderzoek en certificering bij Building Balance is dat waar Sander Rutten zich mee bezig houdt.
Sander: “Bouwen met natuurlijke isolatiematerialen zoals graanstro, miscanthus, vlas en vezelhennep heeft veel voordelen. Ze houden CO2 vast, zorgen voor een gezonder binnenklimaat én een betere leefomgeving. Dergelijke gewassen verbouwen biedt bovendien nieuw perspectief aan boeren.”
“Het ontbreken van de juiste certificaten en verklaringen staat grootschalige toepassing van biobased isolatiematerialen echter nog in de weg. Daarom werken we er hard aan die certificaten en verklaringen te verkrijgen.”
“Zo zijn er binnenkort KOMO-certificaten voor het product stro en prefab wanden en vloeren met inblaasstro en kunnen isolatiebedrijven zich certificeren voor het aanbrengen van inblaasstro. Daarnaast verzamelen we dus data voor milieuverklaringen in de NMD, zodat architecten bij het ontwerpen van gebouwen en het bepalen van de milieuscore, kunnen rekenen met inblaasstro.”
Gegevens ophalen bij verwerkers
Bij het verzamelen van de benodigde data voor de categorie 2-verklaring van inblaasstro, kreeg Building Balance hulp van Kristian Maters van de Vakgroep Strobouw, de branchevereniging van strobouwers. Kristian heeft zelf ook een timmerfabriek, waarin HSB-elementen worden gemaakt met inblaasstro als isolatiemateriaal.
“Eigenlijk is het best rechttoe rechtaan wat we moesten doen om die data op te halen, namelijk contact opnemen met verwerkers van inblaasstro om gegevens op te halen. We werkten hiervoor samen met Fouragehandel Verhoeven uit Soerendonk, Mussche Handel & Transport uit Staphorst, Agrifirm uit OldAmbt en Agristro uit Winschoten.”
“Hen stelden we vragen als: waar komt het stro vandaan dat jullie gebruiken en hoeveel transportbewegingen zijn er nodig? Hoe is/wordt het verpakt, welk percentage van het product kan worden gebruikt als inblaasstro en wat gebeurt er met de rest? Hoe werkt jullie productieproces precies, hoeveel energie gebruiken jullie daarbij en waarvoor? Heel veel basic vragen dus.”
De data bruikbaar maken
Sander: “Naast de gegevens die we via deze weg ophaalden, konden we gebruik maken van een bestaande Europese kaart voor het telen van stro. Die levenscyclusanalyse was er al. Hedgehog Company heeft ons vervolgens geholpen met het vertalen van die data naar de Nederlandse situatie én het samenvoegen van de opgehaalde data bij verwerkers tot bruikbare informatie voor de categorie 2-verklaring.”
Inblaasstro staat nu met categorie 2-kaarten in de NMD voor toepassing als binnenwand-isolatie, als buitenwand-isolatie en als isolatie voor hellende daken. “Dezelfde data uit de NMD worden ook gebruikt voor het ‘minen’ van koolstofcertificaten voor langdurige opslag van CO2 in gebouwen. Die certificaten zijn verhandelbaar en leveren extra geld op voor de boeren.”
Meer CAT 1-verklaringen in de maak
De vervolgstap is om ook steeds meer categorie 1-verklaringen van inblaasstro vindbaar te maken in de NMD. Sander: “Meerdere verwerkers zijn hier nu mee bezig, zoals ook Vestjens met hun inblaasstro. Voor CAT 1-verklaringen is de bewijslast hoger. Je hebt er net iets meer en specifiekere informatie voor nodig. Het voordeel is wel dat de milieuscore hierdoor nog beter zal worden.”
Kristian: “We werken daarnaast aan het in kaart brengen van het recyclingproces van inblaasstro. Nu wordt in de berekeningen gerekend met een levensduur van een gebouw van 75 jaar, met de aanname dat bouwmaterialen dan worden verbrand/afgevoerd/afval zijn. Maar inblaasstro is puur natuur en super geschikt voor hergebruik in andere toepassingen. Zodra dat kan worden meegenomen in de berekeningen wordt de milieuscore nóg beter, omdat dan ook de waarde van koolstofopslag zichtbaar wordt in de MKI-score.”