Project Elzenheem in Smilde, duurzaamheid in brede zin van het woord

In 2023 zijn in het Drentse Smilde 14 duurzame woningen opgeleverd die met recht een plaats verdienen in de lijst van voorbeeldprojecten met een zeer goede milieuprestatie. De nieuwe eengezinswoningen van het plan Elzenheem bestaan uit 8 rijwoningen en 6 halfvrijstaande woningen. De halfvrijstaande woningen behalen een MPG van 0,39 € per m² BVO per jaar. De materialisatie van de woningen wordt gekenmerkt door prefab houtskeletbouwelementen. Maar ook beton (er was een paalfundering nodig voor de woningen met brutovloeroppervlakte van 180 m²) en staal maken deel uit van de MPG-score. Zelfs de warmtepomp en zes PV-panelen zijn in de berekening meegenomen. 

De kopers van de woningen hebben zelf de vrijheid om als optie meer dan zes PV-panelen te kiezen tegen een meerprijs.

Project Elzenheem is door VDM Woningen uit Drogeham gebouwd en ontwikkeld op basis van de door het bedrijf gehanteerde houtskeletbouwmethode. Jan van der Meer, algemeen directeur van  VDM Woningen, is trots op het resultaat. Niet alleen vanwege de goede MPG-score, maar ook omdat andere indicatoren duiden op een hoog duurzaamheidsgehalte. Het project toont duurzaamheid in brede zin van het woord. Jan van der Meer geeft een toelichting over de aanpak die bij Elzenheem is gevolgd. 

Hoe ziet de duurzaamheidsaanpak van VDM Woningen eruit?

“Belangrijk kenmerk van onze duurzaamheidsaanpak is het bouwen met houtskeletbouwelementen. Hout is van nature een circulaire en hernieuwbare grondstof dat CO₂ opslaat. Het vormt de basis voor een goede milieuprestatie van onze bouwproducten. We passen uitsluitend STIP-gecertificeerd hout (FSC / PEFC) toe. De woningen zijn circulair en remontabel. Niet alleen de bouwmethode, maar ook het productieproces is gericht op een zo laag mogelijke ecologische footprint. De HSB-componenten worden vervaardigd in onze geïndustrialiseerde en energiezuinige fabriek (een fabriek met 3200 zonnepanelen en verwarming met de reststroom van de houtbouwproductie) en worden met minimale transportbewegingen naar de bouwplaats vervoerd. We gebruiken geen verpakkingsmateriaal voor het vervoer van de componenten. 90% van de reststromen (gips- en isolatiematerialen, bouwafval) wordt afgevoerd om te recyclen of her te gebruiken.

Binnen VDM streven we naar hergebruik van grondstoffen, materialen, elementen en zelfs woningen in plaats van te verbruiken. Ook hebben we in het verleden woningen verplaatst met ons remontabel bouwsysteem. Met de hoge mate van losmaakbaarheid (71%) geloven we erin dat onze woningen een hoger adaptief vermogen hebben, ongeacht bouwtrends of verandering in bijvoorbeeld het installatiesysteem. Maar dat is niet het hele verhaal. Wij zijn ook bezig met de energiezuinigheid van de woningen en met natuurinclusief bouwen. Dat zijn eveneens aspecten van duurzaamheid. Wij bouwen woningen met een lage milieu-impact en dat doen we met respect voor de natuur.”

Hoe heeft deze aanpak in Elzenheem gewerkt?

“Wij zijn trots op de MPG-score van Elzenheem, maar ook de energie-indicatoren zijn uitstekend. Energetisch hebben de woningen een A+++ label (de BENG-indicatoren zijn resp. 68 kWh/m², 13 kWh/m² en 86%). De materiaalgebonden CO₂-opslag van de woningen weegt 17 ton.  In ecologische zin is het plan Elzenheem ontwikkelt vanuit de gedachte dat de natuur voldoende ruimte moet hebben om zijn vrije gang te gaan. De oever van de Molenwijk is voorzien van enkele bomen en lage bosschages ten behoeve van de reeds aanwezige ijsvogels. Voor de waterberging is er een greppel en een wadi aangelegd. In het plangebied is gebruik gemaakt van vleermuisvriendelijke verlichting en is er ter plaatse van de duiker bosschage aangebracht om de vleermuizen te begeleiden naar hun foerageergebied.”

Hoe verder? Wat zijn de verbeterpunten voor de toekomst?

“Als ontwikkelaar en bouwpartner werken wij aan de duurzame leefbaarheid van steden en dorpen. Dat doen we in zowel kleine als grootschalige nieuwbouwprojecten en gebiedsontwikkeling. Onze productie- en bouwmethode heeft een minimale ecologische footprint en is daarom dé manier om op een verantwoorde, duurzame en biobased manier woningen te realiseren. Samen met bewoners, woningcorporaties, ontwikkelaars, beleggers en gemeenten staan wij klaar voor de generaties van nu en later om een gezonde woon- en leefomgeving te creëren.  Dit betekent dat we continu bezig moeten zijn met het verbeteren van onze woningen en het productieproces. Concreet wil dat zeggen dat wij doorgaan op de ingeslagen weg. Met het project Elzenheem in Smilde hebben we een benchmark bepaald voor onze organisatie. Met het project laten we zien dat we voorop lopen in het verlagen van de milieu-impact en het duurzaam materiaalgebruik van de woningen. Bij VDM Woningen hebben wij alle disciplines onder één dak verenigd die nodig zijn om een  duurzaam project te ontwikkelen.”