Bouwen met vezelhennep: Dun Agro nu met 7 milieuverklaringen in de NMD
Al sinds de jaren ‘90 verbouwt Dun Agro vezelhennep en verwerkt het tot producten voor de bouw.
Al sinds de jaren ‘90 verbouwt Dun Agro vezelhennep en verwerkt het tot producten voor de bouw. Alles ontwikkelde Dun Agro daarbij zelf, van de machines om de hennep te oogsten tot de productielijnen om prefab kalkhennep-panelen te maken voor vloeren, daken en wanden. Ook hennep isolatiematten voor binnen- en buitenwanden gaat het familiebedrijf nu zelf produceren. Al zeven hennepvezelproducten staan met categorie 1-data in de NMD. Een interview met Albert Dun en Kees Dun.
Het waren de nieuwsberichten en wetenschappelijke onderzoeken in de jaren ‘80 die Albert Dun er in die tijd toe brachten zich te verdiepen in het verbouwen van vezelhennep.
Algemeen en operationeel directeurs Dun Agro
Albert Dun en Kees Dun
Van aardappelen naar hennep
“We hadden op dat moment een akkerbouwbedrijf met 800 hectare grond waar we aardappelen en suikerbieten verbouwden. Die markt werd echter steeds slechter en het verbouwen van milieuvriendelijke producten werd flink gepromoot. Het nieuws ging steeds vaker over hoe slecht het ging met het milieu, er kwamen wetenschappelijke onderzoeken uit en in 1993 was er natuurlijk het Verdrag van Maastricht.”
“Wat bij ons daarnaast nog meespeelde is dat bestrijdingsmiddelen een hoge kostenpost vormden. Al die factoren bij elkaar maakten dat we op zoek gingen naar alternatieven. Zo kwamen we uit bij hennep. Hennep heeft geen bestrijdingsmiddelen nodig, geen extra bewatering, groeit heel snel en neemt daarbij CO2 op. Hennep heeft ook diepe wortels, waardoor het de bodemstructuur verbetert.”
Start van een ontdekkingstocht
In 1994 startte Dun Agro samen met HempFlax met het verbouwen van vezelhennep. In 1999 ging Dun Agro zelfstandig verder. Het werd een ontdekkingstocht vol pieken en dalen om uit te vinden hoe je hennep het beste kan zaaien, oogsten en verwerken en wat er allemaal mogelijk is met het gewas.
Kees: “We ontwikkelden eigen zaai- en oogstmachines en een verwerkingslijn voor hennepstro – de stengel - om de hennep zo efficiënt mogelijk te zaaien, oogsten en verwerken. In eerste instantie maakten we producten voor de auto-industrie. Van het materiaal van de plant dat overbleef, maakten we dierenstrooisels, hennep meststof en hennep stalkorrels. We gebruiken de bladeren om hennepsap te produceren of we drogen we de bladeren en bloemen om ze verder te verwerken tot CBD(A) producten.”
Steeds meer focus op de bouw
Gaandeweg verlegde Dun Agro haar focus naar de bouw. “Bouwen met hennep bestaat al heel lang, maar dat gebeurde altijd ambachtelijk. Op locatie mengde men de hennep met kalk om wanden te maken. Dat vergde veel lichamelijke arbeid en er kwam veel stof bij vrij. Wij zijn gaan nadenken hoe dat slimmer kon.”
“We beschikken nu over onze eigen productielocatie om prefab kalkhennep-panelen te maken voor vloeren, daken en wanden. We wisten daarnaast dat een product als vlas al werd gebruikt voor isolatie. Met hennep zou dat ook moeten kunnen? Het leidde tot de ontwikkeling van hennep isolatiematten, samen met een fabriek in Tsjechië.”
Prefab bouwen met hennep
Dun Agro teelt nu jaarlijks in open grond 1600 hectare industriële vezelhennep. Met de eigen productielijn voor prefab kalkhennep-panelen kan Dun Agro gevel-, dak-, en vloerpanelen van tot wel 6 bij 3 meter maken. De panelen worden in de fabriek geperst. Na een drogingsperiode van drie maanden gaan ze – al voorzien van bedrading en uitsparingen voor kozijnen - naar locatie voor de montage.
“De voordelen van bouwen met hennep zijn groot. Een hennepwoning is 100% damp-open, met natuurlijke regulatie van luchtvochtigheid en luchtkwaliteit. De panelen hebben een hoge isolatiewaarde en brandwerendheid en zijn 60% lichter dan beton. Bovendien wordt in een hennephuis zoveel CO2 opgeslagen, dat we daarmee CO2-negatief bouwen.”
Data ophalen voor de LCA
Dun Agro zet flink in op opschaling. De vindbaarheid van haar producten in de Nationale Milieudatabase helpt daarbij. “Om met categorie 1-data te worden opgenomen in de NMD, moet je een levenscyclusanalyse laten maken van je producten. Dat was voor ons niet zo ingewikkeld. We hebben nagenoeg alles in eigen beheer, dus het was eenvoudig om alle benodigde data naar boven te halen. Het was fijn dat we voor het inhuren van een externe adviseur voor het maken van de LCA op basis van die data gebruik konden maken van de vergoedingsregeling Witte Vlekken.”
Continu verbeteren
“De LCA’s gaven ons ook inzicht. We wisten bijvoorbeeld wel dat de transporten van en naar onze fabriek in Tsjechië – voor het maken van de isolatiematten – impactvol waren. In zo’n LCA zie je in één oogopslag hóe impactvol dat is. Dat heeft ons doen besluiten de isolatiematten zelf te gaan produceren. We ontwikkelen hier nu een productielocatie voor. We bouwen daarbij met bioverbranders, zonnepanelen en batterijen een volledig gesloten systeem, waardoor we geen gas meer nodig hebben voor de ovens waarin we de vezels smelten.”
Goed herbruikbare producten
“Waar we nog aan kunnen werken, is een concreet plan voor hoe onze producten kunnen worden hergebruikt als een woning of gebouw haar einde levensduur heeft bereikt. Dat is voor hennep isolatiematten en kalkhennep panelen niet ingewikkeld, omdat het een 100% natuurlijk product is. We doen er nu echter niks mee, omdat onze producten 70 jaar meegaan en we nu zelf 30 jaar bestaan. Maar dat eenvoudig hergebruik een kracht is van dit materiaal, dat is zeker.”
Meer ontwikkelingen
Zo zijn er nog genoeg plannen voor de toekomst. “We onderzoeken onder andere welke mogelijkheden we kunnen ontwikkelen om van hennep plaatmateriaal te maken. We zijn daarnaast bezig met opname in de Nationale Milieudatabase van andere producten die van hennep worden gemaakt, waaronder geluidswanden en los hennephout als inblaasmateriaal. Hennep is een prachtig product dat je volledig kan gebruiken. Steeds meer bouwers ontdekken de voordelen ervan.”
