Verslag NMD Symposium 2025:
Duurzame bouw, beleid en blik vooruit
Het jaarlijkse NMD-symposium bracht dit jaar een volle zaal bijeen in Naturalis. Een groep van ontwerpers, beleidsmakers, LCA-experts, producenten en adviseurs. Mensen uit verschillende hoeken van de bouwsector, maar allemaal met dezelfde vraag: waar staat het milieuprestatiestelsel nu en waar gaat het naartoe?
De middag was opgebouwd langs een tijdlijn: van de oorsprong van het stelsel, via de actualiteit, naar de toekomst. Deze tijdlijn liep als een ruggengraat door het programma.
Onder leiding van dagvoorzitter Maarten Schäffner kreeg het publiek een breed en duidelijk beeld van het milieuprestatiestelsel: wat gaat goed, waar zitten aandachtspunten en welke ontwikkelingen komen op ons af.
Maarten opende de middag en benoemde wat eigenlijk iedereen voelde: we zitten midden in een periode waarin het milieuprestatiestelsel snel verandert. Dit vraagt om overzicht, reflectie en ruimte om elkaar te spreken buiten de waan van deadlines en beleidsontwikkelingen.
Daarom liep dit symposium niet langs losse presentaties, maar langs een tijdlijn: van pionieren tot Europese integratie; een route van 1960 tot 2050.
1960-2010 - Ontstaan van het stelsel
Live: Jeannette Levels (LBP|SIGHT)
De terugblik begon met een gesprek tussen Maarten en Jeannette Levels over hoe het stelsel meer uit noodzaak dan uit ambitie is ontstaan.
Jeannette schetste het ontkiemen van de eerste zaadjes van milieudenken in de bouwsector. Onderzoeken naar milieu impact uit de jaren ’60 en ’70, vergelijkingen tussen materialen, de eerste functionele eenheden. Het waren losse puzzelstukken, maar nog geen systeem.
Jeannette nam de zaal mee in hoe Nederland langzaam richting een gezamenlijke taal voor milieudata groeide. “Iedereen rekende anders,” zei ze. “Soms met aannames, soms met onbekende bronnen. Pas toen de behoefte aan eerlijk vergelijken groter werd, ontstond de vraag om structuur.”
Video: bijdrage van David Anink (W/E Adviseurs)
David Anink schetste via video hoe verschillende partijen samen hebben gewerkt om de facetten van de methodiek bij elkaar te brengen.
2011–2020 — Start van het stelsel
Video: Harry Nieman (Voormalig directeur Stichting NMD)
Harry Nieman vertelde in zijn videobijdrage over de basis die in deze jaren werd gelegd: methodiek, afspraken en onafhankelijke toetsing. Die ontwikkeling maakt het stelsel vandaag volwassen genoeg om de stap naar Europees niveau te zetten.
2020–2025 — Waar Stichting Nationale Milieudatabase en het stelsel nu staan
2020 – Oprichting zelfstandige Stichting Nationale Milieudatabase
Om te beginnen gaf Jan-Willem Groot nog een korte terugblik waarin hij de behaalde mijlpalen benoemde en de groei van Stichting NMD en het stelsel belichtte. Hij vertelde over het uitbouwen van het milieuprestatiesysteem met een groei van 4 naar 9 rekeninstrumenten, het verbeteren van de toepasbaarheid door middel van ontwikkelen van software, zoals de viewer. Met als klap op de vuurpijl het onlangs behalen van meer dan 5000 milieuverklaringen in de database. Ook noemde Jan-Willem de groei in het aantal LCA-toetsers. Waar er 5 jaar geleden nog 15 waren, zijn dat er nu al 40.
Video: David Anink (W/E Adviseurs) over de toekomst
David Anink vertelde dat er ondanks het feit dat er veel progressie is in de sector, de data en de toepasbaarheid ervan nog verbeterd kan worden. Ook gaf hij aan dat er bij meerdere partijen in de markt veel motivatie is om duurzaamheid te bewerkstelligen en moedigt aan om deze motivatie te faciliteren.
De rest van dit blok werd ingevuld door verschillende experts van Stichting NMD. Hier werd de tijdlijn concreet: geen historische schets meer, maar de dagelijkse praktijk van datakwaliteit, actualisatie en kennisdeling.
Witte Vlekken & vullen van de database
Live: John Drissen en Marcel Bregman (Stichting NMD)
John en Marcel gingen in op de productgroepen in de database die nog niet goed genoeg vertegenwoordigd zijn met categorie 1-data, en welke stappen de afgelopen jaren zijn gezet om die te vullen. Door nauwe samenwerking met sectoren en branches groeit de database sneller en gerichter.
Datakwaliteit
Live: Nicoline Opbroek (Stichting NMD)
Nicoline liet zien hoe de kwaliteit van de data wordt verbeterd. Categorie 3-data is op veel plekken geactualiseerd, omdat actualiteit en betrouwbaarheid essentieel zijn om milieuprestatie goed bruikbaar te houden.
NMD Academy
Live: Lotte Verheul (Stichting NMD)
Lotte presenteerde de vernieuwde NMD Academy. Drie modules — Milieuprestatie, Milieudata en Databases — helpen studenten, docenten, bouwprofessionals en LCA-opstellers het stelsel te begrijpen en toe te passen.
Renovatie & transformatie van bestaande bouw
Live: Pieter Lieffering (Stichting NMD)
Pieter liet zien hoe milieuprestatie zich steeds meer richt op bestaande bouw. De methodiek werkt hier anders dan bij nieuwbouw. De sector staat aan het begin van die ontwikkeling en het stelsel beweegt mee. Zowel voor B&U als GWW wordt hieraan gewerkt. In B&U gaat het om renovatie, transformatie en onderhoud.
2025–2030 — Toekomst van het stelsel
Vooruitblik tot 2030 — Verplichting milieueisen in GWW, Europese ontwikkelingen zoals CPR en WLC-GWP en informatie over DigiDeals van digiGO
Verplichting milieueisen in de GWW
Video: Charlie de Jong (Ministerie van IenW)
Charlie heeft op het NMD Symposium 2024 verteld over de MKI (Milieu Kosten Indicator) en het wetsvoorstel om de MKI meer te verplichten in de GWW-sector. Uit onderzoek is gebleken dat de verplichtingen in dit wetsvoorstel kunnen leiden tot een besparing van 1 megaton CO2. Charlie geeft een update over de status van het wetsvoorstel.
Europese ontwikkelingen (in hoofdlijnen)
Live: Dirk Breedveld (Ministerie van VRO)
Dirk benoemde de ontwikkelingen rond CPR, EPBD en WLC-GWP en verwijst voor details naar zijn presentatie.
Informatie over DigiDeals van digiGO
Live: Martijn Heijstek (digiGO)
Martijn Heijstek gaf uitleg over de werkzaamheden en doelstellingen van digiGO. Hij legde uit welke projecten/DigiDeals er op dit moment lopen en geeft inzicht in de eerste resultaten. Verder vertelde Martijn dat digiGO zoveel mogelijk partijen wil stimuleren om mee te werken aan het verbeteren van de digitale samenwerking. Hij sloot af met een oproep aan de zaal om de samenwerking aan te gaan en geeft aan wat partijen kunnen doen om dit mogelijk te maken.
Video: Sjoerd Keetels (Heijmans)
Sjoerd Keetels vertelde via video dat de bouwers meer behoefte hebben aan ontlasting in het verkrijgen van milieudata. Hij legde uit dat de versoepeling van het proces ervoor zorgt dat bouwers sneller analyses kunnen maken. Zo is het voor hen niet alleen makkelijker om hun projecten te realiseren, maar ook om bewuster te zijn van de milieu-impact.
Live: André Meester (Stichting NMD)
André Meester sprak over wat digiGO tot dusver al heeft gedaan om het faciliteren van de markt met milieudata vorm te geven. Ook bood hij context en toelichting over de connectie tussen digiGO en Stichting NMD. Nadat hij kort uitgelegd had wat een DigiDeal inhoudt, vertelde hij dat er dit jaar vier DigiDeals ondertekend zijn. Vervolgens lichtte hij elk van deze DigiDeals in detail toe en sloot hij af met een uitgebreide vragenronde.
Na 2030, 2040, 2050 — Toekomstvisie
Live: Jeannette Levels, Dirk Breedveld, Jan-Willem Groot
Het slotblok gaf drie persoonlijke perspectieven op hoe milieuprestatie er in 2050 uit kan zien.
Jeannette Levels
De markt rekent in 2050 niet meer uit verplichting, maar uit overtuiging. Milieuprestatie wordt een ontwerpwaarde.
Dirk Breedveld
Europa werkt dan met een eenduidige milieutaal. Data stroomt makkelijker, impact wordt vergelijkbaar.
Jan-Willem Groot
Het stelsel is dan een open, transparant en betrouwbaar netwerk waarin overheid, markt en kennis elkaar goed kunnen vinden.
Afsluiting
Jan-Willem sloot de middag af met de constatering dat het milieuprestatiestelsel nooit “af” is. Het beweegt mee met beleid, sector en techniek — en die beweging gaat alleen goed als partijen samenwerken.
Tijdens de borrel ging dat gesprek door: over data, beleid, ontwerpen en vooral over de rol die de NMD speelt in de transitie richting 2030 en 2050.
Lees meer:
