vrijdag 2 december 2022

Blog #11 Gebruik van het stelsel; deel 3 MKI in GWW dwingender

Beste lezer,
 
In mijn eerdere blogs schreef ik over het gebruik van het stelsel en hoe wij het gebruik vanuit de Stichting NMD proberen te stimuleren. Dit betreft uiteenlopende zaken: ICT-infrastructuur, meer instrumenthouders, subsidieregelingen voor nieuwe productkaarten en de omzetting van bestaande kaarten naar 19 milieu-impact categorieën en de MIA-Vamil regeling.
Onlangs heeft het Transitieteam Circulaire Bouweconomie advies gegeven aan de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat om het gebruik van de Milieukostenindicator (MKI) in de Grond- weg- en waterbouw sector (GWW) dwingender in te zetten. Als dit lukt zal het stelsel ook weer intensiever gebruikt gaan worden. Wij zijn zeer content met dit advies. Het is inhoudelijk ook zeer een interessant onderwerp. Daarom ga ik er in deze blog graag dieper op in.
De belangrijkste conclusie uit het advies: experts en ervaringsdeskundigen bij marktpartijen en overheden vinden dat een meer dwingend gebruik van MKI in de GWW nodig is voor een snellere verduurzaming van de sector. Maar hoe kan de MKI meer dwingend worden toegepast? Adviesbureau Rebel onderzocht de juridische aspecten, het proces en de randvoorwaarden. In onderstaande plaatje worden de te zetten stappen kort samengevat en (indicatief) in de tijd geplaatst:

Het transitieteam, waarin experts uit zowel het bedrijfsleven als medeoverheden acteren, is van mening dat het versterken en breder inzetten van de MKI onder alle publieke opdrachtgevers in de GWW zal leiden tot een substantiële impuls voor circulair bouwen. Zij vindt ook dat een dergelijke aanpak goed aansluit bij de adviezen van PBL (o.a. ICER 2021) dat de overheid meer regie moet nemen in het circulaire beleid en meer dwang en drang moet gaan toepassen.

In lijn met het advies van Rebel ziet het transitieteam 4 vier belangrijke stappen:

  1. Doe nader onderzoek naar het opnemen van een verplichting tot het berekenen van de MKI voor elk project, inclusief het aantonen van de behaalde MKI ‘as built’. Beschouw hierbij de Omgevingswet als mogelijke plek om deze verplichting te verankeren;
  2. Neem deze MKI-verplichting, mogelijk in combinatie met andere circulaire eisen, ook op in voor de GWW-sector relevante richtlijnen en standaarden;
  3. Stel, aanvullend op deze project-MKI, voor de dominante materiaalstromen in de GWW ook MKI-plafondwaardes op. Zorg naast een initiële MKI-norm per materiaalstroom ook voor een stapsgewijze verlaging daarvan.
  4. Stuur aan op een overheidsbrede afspraak om MKI in elk project in de GWW te gebruiken als criterium om te sturen op duurzaamheid.

Het transitieteam geeft aan dat er specifieke aandacht nodig is voor (kleinere) gemeenten en organisaties, en om met hen in gesprek te gaan om goed aan te sluiten bij hun specifieke werkwijzen en mogelijkheden. Denk aan kennisdeling en ondersteuning, maar ook aan een gefaseerde invoering of toepassing vanaf een bepaalde projectomvang. Ook dient er aandacht te zijn voor kennisopbouw bij andere stakeholders en het beperken van administratieve lasten.

Ook adviseert het transitieteam gebruik te maken van de ervaringen die zijn opgedaan bij invoering en uitvoering van de MPG. Daarnaast is het van belang goed na te gaan hoe deze plannen zich verhouden tot bestaande aanbestedingsregelgeving en Europese ontwikkelingen zoals de Construction Products Regulation (CPR) en de Energy Efficiency Directive (EED).

Het transitieteam erkent dat voor de voorgestelde belangrijke rol van de MKI het goed functioneren van de methode, de tooling en de database van groot belang is en benadrukt het belang van een continu, open en transparant verbeterproces voor de MKI. Zij adviseert dat het ministerie van IenW daarin een grotere rol gaat spelen. 

Tot zover de verkorte versie van het advies. Wij zien dit als een heel mooie stap vooruit. Als het advies wordt opgevolgd en uiteindelijk wordt geïmplementeerd dan zal de MKI veel vaker in de GWW sector gebruikt gaan worden. Dat betekent meer behoefte aan en meer gebruik van milieu-data. Dat betekent dat de milieuprestatie van bouwmaterialen een prominentere rol gaan krijgen bij aanbestedingen in de GWW sector. En dat zal vervolgens betekenen een verdere verduurzaming van de bouw met als doel een MKI van 0. En die verduurzaming, daar doen we het allemaal voor.

Kortom, een heel mooi advies! Wij werken graag mee aan de opvolging er van.

Meer lezen:

Transitieteam CBE: Maak MKI in de GWW belangrijk